Gemeente brengt mogelijke 'ombuigingen' in beeld
Door de landelijke bezuinigingen van de Rijksoverheid op het gemeentefonds ontvangt de gemeente Baarn vanaf 2026 (het zogeheten ‘Ravijnjaar’) naar verwachting jaarlijks € 3 miljoen minder inkomsten. Om deze forse financiële terugval op te vangen zijn (ingrijpende) maatregelen nodig.
Samen dragen we Baarn
Er is zorgvuldig onderzoek gedaan naar waar en hoe er verantwoord kan worden bezuinigd of hoe er gezorgd kan worden voor meer inkomsten. Het resultaat van dit onderzoek en een voorzet van het college van B&W voor een verantwoorde aanpak is aan de gemeenteraad gepresenteerd onder de noemer ‘Samen dragen we Baarn’. De aanpak stelt het belang van mensen voorop en doet een beroep op inwoners, ondernemers, organisaties en de gemeente zelf om samen de schouders te zetten onder het opvangen van de gevolgen van de ombuigingen.
De afgelopen maanden heeft het college van Burgemeester en Wethouders met hulp van adviesbureau Berenschot de mogelijkheden voor ombuigingen in kaart gebracht. Onder meer op basis van deze mogelijkheden, doet het college een voorzet voor een pakket van maatregelen. Deze moeten leiden tot een sluitende meerjarenbegroting. Het is de bedoeling dat de ombuigingen worden meegenomen in de financiële Perspectiefnota van de gemeente, die in juni en juli door de gemeenteraad wordt besproken en vastgesteld.
Gedragen aanpak
Begin 2024 stelde de gemeenteraad de financiële uitgangspunten vast voor het ombuigingsproces. Er is daarbij gekozen voor een aanpak waarin de raad verschillende scenario’s gepresenteerd krijgt. En waarin ruimte is om minder uit te geven of inkomsten te verhogen, bijvoorbeeld via gemeentelijke lasten. Met deze opdracht is het college aan de slag gegaan.
Op verschillende onderwerpen zijn mogelijke besparingen in beeld gebracht. Daarbij zijn scenario’s uitgewerkt met een lage, midden en hoge financiële impact. De lage scenario’s leveren ombuigingen op ter waarde van € 2,2 miljoen, de midden-scenario’s € 4,3 miljoen en de hoge scenario’s € 7,3 miljoen. De scenario’s en maatregelen zijn dinsdag jl. aan gemeenteraad gepresenteerd onder de noemer ‘Samen dragen we Baarn’. De inbreng van inwoners vanuit een enquête die begin dit jaar is uitgevoerd, is hierin ook opgenomen.
Uitgangspunten: mensen voorop, samen de schouders eronder
Het college heeft de gemeenteraad een voorzet gedaan voor keuzes voor ombuigingen op basis een aantal uitgangspunten:
We stellen de mensen voorop, niet de ‘stenen’
Investeringen in ‘stenen’, zoals openbare ruimte en gebouwen, kunnen worden gespreid in de tijd.
We doen een groter beroep op inwoners, ondernemers en organisaties
De samenleving krijgt ruimte en verantwoordelijkheid om zelf taken op te pakken.
We verdelen de lasten evenwichtig en maken ze kostendekkend
Gebruikers van voorzieningen dragen bij naar gebruik. Leges zijn kostendekkend. De sterkste schouders dragen waar mogelijk de zwaarste lasten.
We kijken ook naar onszelf
De gemeente gaat ook zelf anders werken, organiseren en financieren om bij te dragen aan ombuigingen.
We bezuinigen ‘elastisch’ (want we willen op termijn weer kunnen ‘opveren’)
We bezuinigen niet ‘stuk’ wat we in de toekomst weer hard nodig hebben.
Belangrijke ambities overeind
Ondanks de noodzakelijke keuzes, wil het college vasthouden aan een aantal belangrijke ambities. Omdat de jeugd de toekomst heeft blijft het college investeren in Baarnse kinderen en jongeren door het uitvoeren van de Jeugdagenda. Wat betreft woningbouw wil het college voortvarend doorgaan met het ontwikkelen van nieuwe bouwlocaties. De doelstelling om Baarn in 2030 zo veel mogelijk klimaatneutraal te maken blijft overeind. Datzelfde geldt voor de bestaanszekerheid en kansengelijkheid van inwoners, door het voortzetten van het armoede- en het onderwijsbeleid. En de gemeente blijft investeren in moderne digitale dienstverlening.
Ombuigingsmaatregelen
Voorbeelden van ombuigingen die naar voren komen zijn: minder vaak of op andere wijze huishoudelijk afval inzamelen; het spreiden van investeringen voor vernieuwing van scholen; het verlagen van de beeldkwaliteit in de openbare ruimte en meer initiatief van inwoners; het anders financieren van de lokale omroep; het verminderen van subsidies voor dier-, sport- en milieuvoorzieningen; keuzes in de bereikbaarheid van de gemeente; minder externe inzet bij inwonersparticipatie; een taakstelling op welzijnsactiviteiten en -subsidies; meer kostendekking van leges en marktconforme tarieven; het verhogen van sommige belastingen; besparen op de bedrijfsvoering van de gemeente; beter contractmanagement; duurzaamheidsgeld slimmer inzetten; één wethouder minder vanaf 2026; en samenwerking met meer andere gemeenten bij het innen van belastingen.
Vervolg
Na de presentatie van de voorzet van het college aan de raad afgelopen dinsdag, is de gemeenteraad aan zet met het afwegen van mogelijk maatregelen en hun impact. Het vastleggen daarvan gebeurt in de Perspectiefnota die de basis vormt voor de gemeentelijke meerjarenbegroting 2026-2029. De Perspectiefnota wordt in de maand juni door de raad besproken en naar verwachting begin juli vastgesteld.
Het college wil in samenwerking met de raad, de ambtelijke organisatie én onze inwoners verantwoordelijkheid nemen om Baarn financieel toekomstbestendig te houden, ondanks de grote bezuinigingen vanuit het Rijk: ‘Samen dragen we Baarn’.