De komst van de trein
In 1870 kreeg de Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) goedkeuring voor de aanleg van een spoorlijn van Amsterdam naar Amersfoort en Zutphen: de Oosterspoorweg. De spoorlijn langs Baarn werd mogelijk omdat Prins Hendrik de Zeevaarder, bewoner van paleis Soestdijk, grond afstond voor de aanleg van het spoor. In ruil daarvoor eiste hij een station bij paleis Soestdijk. Koning Willem III, broer van Prins Hendrik, stak daar een stokje voor. Waarom zou zijn broer een eigen station krijgen, als hijzelf bij paleis Het Loo in Apeldoorn geen station had? Er kwam dus geen station bij paleis Soestdijk. In plaats daarvan kwam er een station in Baarn waar de meeste passerende treinen zouden stoppen.
Station Baarn werd geopend in 1874. De architect van het station was D.L. van Gendt. Van Gendt ontwierp ook het Concertgebouw in Amsterdam. Het stationsgebouw is gebouwd volgens de mode van eind 19e eeuw: een villa in chaletstijl. Uniek is de buitentrap.
koninklijke wachtkamer
Als gunst aan prins Hendrik werd het station in Baarn voorzien van een koninklijke wachtkamer. In een koninklijke wachtkamer kan de vorst met zijn familie comfortabel en privé wachten op de trein. De wachtkamer in Baarn heeft twee vertrekken, een grote salon en een kleine kamer met een toilet. In Nederland zijn er nog koninklijke wachtkamers op station Baarn, Amsterdam Centraal en Den Haag Holland Spoor. In het Spoorwegmuseum is de koninklijke wachtkamer van het voormalige Staatsspoorstation te zien.
Amaliapark
Tegenover het station liet prins Hendrik een plantsoen aanleggen als visitekaartje voor Baarn en om mensen over te halen zich hier te vestigen. Het plantsoen kreeg de naam Amaliapark, naar de eerste echtgenote van de prins. Het plantsoen werd afgesloten met een groot en rijkversierd hek. Van het plantsoen is nog maar een restant over. Het hek staat er nog steeds.
Prins Hendrik stierf kinderloos. Na zijn overlijden kwam het Paleis Soestdijk in het bezit van zijn broer, Koning Willem III en vervolgens van zijn weduwe H.M. Koningin-Moeder Emma. Zij bracht er graag de zomer door. De laatste koninklijke bewoners van paleis Soestdijk waren Koningin Juliana en Prins Bernard. In tegenstelling tot hun voorgangers gebruikten zij het paleis niet als zomerverblijf, maar woonden ze er permanent. Na de dood van Prins Bernard in 2004, verdwenen de Oranjes uit Soestdijk.
De koninklijke trein met pensioen
De koninklijke familie maakte decennialang veel gebruik van de trein en beschikte over eigen rijtuigen. Het laatste Nederlands koninklijk rijtuig (SR-10) is een verbouwd rijtuig ICR-4. Het werd vooral gebruikt voor officiële bezoeken in het land en voor reizen naar wintersportbestemmingen. Op 15 juni 2023 maakten de NS bekend dat de koninklijke trein 'met pensioen' ging. Na het staatsbezoek aan België van in juni 2023 werd het aangeboden aan het Spoorwegmuseum.
Tijdelijk buurtstation in De Generaal
In 1898 kreeg Baarn een tweede station, schuin tegenover het eerste. Dit zogeheten buurtstation werd door de Nederlandsche Centraal Spoorweg Maatschappij (NCS) gebruikt als eindpunt voor de treinen van en naar Utrecht. In 1948 werd het buurtstation gesloten en het spoor naar het buurtstation verwijderd. In het voormalige NCS-station zit tegenwoordig het Eethuys-Café De Generaal.